Powrót do 4/20134/2013 pp. 39-46
Ocena cyklu życia (LCA) jako innowacyjny instrument edukacji ekologicznej wdrażany na poziomie szkolnictwa wyższego
Pobierz pełny tekst pdfStreszczenie
Life cycle assessment (LCA) formalized in ISO 14040 series in Poland has become increasingly popular. The benefits of this interdisciplinary technology is not only recognizable by the typical academic centers like Polish Academy of Sciences but also colleges and universities which educate future managers, designers, engineers, producers and other specialists. Unfortunately, the financial difficulties of higher education are problematic to make full use of innovative techniques, among others, such as the environmental life cycle assessment (e-LCA). On the other hand the inadequate implementation of environmental issues in higher education is one of the issues widely discussed for a long time in the National Strategy for Environmental Education (NSEE) and the National Programme for Environmental Education (NPEE). Overcoming difficulties and introducing LCA framework, in program of the various fields of study, university employees are trying to expand both their knowledge of innovative techniques and students’ who want to accommodate the news.
Słowa kluczowethe ecological danger, advantage and the defect of life cycle assessment, instrument of sustainable development
Literatura1. Adamczyk J., Ocena cyklu życia (LCA) jako instrument innowacyjności w edukacji ekologicznej rynku, [w:] Wpływ edukacji na rozwój społeczno-ekonomiczny w warunkach globalizacji, red. D. Fica, Oficyna Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2006, s. 61.
2. Adamczyk J., Dylewski R., Zarębska J., Environmental benefits resulting from the reduction of heating energy demand in buildings [w:] Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie / Scientific Journals Maritime University of Szczecin, Szczecin 2012, Nr 31(103), s. 67-72.
3. Adamczyk W., Ekologia wyrobów, PWE Warszawa 2004, s. 108.
4. Den Boer E., den Boer J., Jager J., Maćków I., Sebastian M., Szpadt R., Planowanie zrównoważonych systemów gospodarki odpadami komunalnymi przy zastosowaniu analizy cyklu życia, VI Międzynarodowe Forum Gospodarki Odpadami „Efektywność gospodarowania odpadami”, Poznań–Licheń Stary 2005.
5. Graczyk M., Globalny kryzys środowiska a edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju, [w:] Wpływ edukacji na rozwój społeczno-ekonomiczny w warunkach globalizacji, red. nauk. D. Fic, Oficyna Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2006, s. 24-41.
6. Graczyk M., Świadomość ekologiczna menadżerów a kultura organizacji, [w:] Dylematy rozwoju edukacji w warunkach globalizacji, red. D. Fic, Oficyna Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2008, s. 72-83.
7. Graczyk M., Politowicz I., Witkowski K., Innowacyjność edukacji dla zrównoważonego rozwoju - myślenie kategoriami cyklu życia, [w:] Edukacja dla zrównoważonego rozwoju. T. 2: Edukacja dla ładu ekonomicznego, pod red. B. Poskrobko, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok-Wrocław 2010, s. 227-238.
8. Graczyk M., Zarębska J., Analiza komparatywna bilansów ekologicznych dla puszek z białej blachy i aluminium, „Recykling”, nr 11(47)/2004.
9. Górka K., Poskrobko B., Radecki W., Ochrona środowiska: problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, PWE, Warszawa 2001, s. 29.
10. Górzyński J., Podstawy analizy środowiskowej wyrobów i obiektów, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa 2007, s. 277-313.
11. Heijungs R. i inni, Environmental Life Cycle Assessment of Products; Guide; Report nr 9266, CLM, Leiden 1992.
12. http://ktiepp.ue.poznan.pl/index.php?id=3&pid=213 [data dostępu: 29.09.2013].
13. http://www.wez.uz.zgora.pl/wez/katedry-i-zakady/katedra-zarzadzania-srodowiskiem-i-gospodarka-publiczna [data dostępu: 29.09.2013].
14. Katastrofy i zagrożenia we współczesnym świecie. Wielkie tematy, Wyd. PWN, Warszawa 2008.
15. Kłos Z., First PhD Thesis on LCA in Poland: Ecobalancing of Machines and Devices with Example of Air Compressors, The International Journal of Life Cycle Assessment 2000, Vol. 5, No. 1.
16. Kowalski Z., Kulczycka J., Góralczyk M., Ekologiczna ocena cyklu życia procesów wytwórczych (LCA), PWN, Warszawa 2007, s. 10-17.
17. Krawczyk B., Edukacja w zakresie ochrony środowiska w przemyśle i biznesie, „Ecomanager; przemysł, biznes, środowisko” nr 4, 2010, s. 42-44.
18. Kraszewski A., Pietrzyk-Sokulska E. (red. nauk.), Ocena systemu gospodarki odpadami. Praktyczne zastosowanie, część II, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2011, s. 39-46.
19. Kulczycka J. (red.), Ekologiczna ocena cyklu życia (LCA) nową techniką zarządzania środowiskowego, Wyd. IGSMiE PAN Kraków 2001.
20. Kulczycka J., Kurczewski P., Kasprzak J., Lewandowska A., Lewicki R., Witczak A., Witczak J., The Polish Centre of Life Cycle Assessment - the centre for life cycle assessment in Poland; Int J Life Cycle Assess; 2010; 16 (5); 442-444.
21. Kulczycka J, Pietrzyk-Sokulska E., Ewaluacja gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2009, s. 45.
22. Kurczewski P., Lewandowska A. (red.), Zasady prośrodowiskowego projektowania obiektów technicznych dla potrzeb zarządzania ich cyklem życia, Wyd. KMB DRUK, Politechnika Poznańska, Poznań 2008, s. 255-306.
23. Lewandowska A., Noskowiak A., Pajchrowski G., Strykowski W., Witczak A., środowiskowa ocena cyklu życia modelowych budynków drewnianych i murowanych jako przykład zastosowania techniki LCA, Wyd. Instytutu Technologii Drewna, Poznań 2012, s.
24. Lewandowska A., Środowiskowa ocena cyklu życia produktu na przykładzie wybranych typów pomp przemysłowych, Wyd. AE w Poznaniu, Poznań 2006.
25. Menke D. M., Davis G. A., Vigon B. W., Evaluation of life-cycle assessment tools, Hazardous Waste Branch Environment Canada 1996, s. 3, http://teclim.ufba.br/jsf/producaol/ecocycle%20eval%20lca%20tools.pdf [data dostępu: 29.09.2013].
26. Nitkiewicz T., Znaczenie ekologicznej oceny cyklu życia w edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju, [w:] Edukacja dla zrównoważonego rozwoju, Tom IV: Edukacja dla ładu społecznego, pod red. B. Bartniczaka i S. Zaremby-Warnke, red. nauk. serii: T. Borys, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok-Wrocław 2010.
27. Polskie Centrum LCA, http://pclca.com [data dostępu: 20.09.2013].
28. Polski Komitet Normalizacyjny, http://www.pkn.pl [data dostępu: 28.09.2013].
29. Przez edukację do zrównoważonego rozwoju. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2001, s. 7-8, 15.
30. Narodowy Program Edukacji Ekologicznej. Program wykonawczy Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej oraz warunki jego wdrożenia, Ministerstwo Środowiska, Warszawa (luty 2001).
31. Pyłka-Gutowska E., Ekologia z ochroną środowiska, Wyd. Oświata, Warszawa 2004, s. 257.
32. Skolimowski H., Filozofia żyjąca: eko-filozofia jako drzewo życia, Wyd. Pusty Obłok, Warszawa 1993, s. 52.
33. Sygnały EEA 2012. Budujemy przyszłość, jakiej pragniemy. Europejska Agencja Środowiska, Kopenhaga 2012.
34. Zarębska J., Bandelak-Rosłonkiewicz D., Zastosowanie wyników LCA do oceny proekologicznej przedsiębiorstwa a możliwości dofinansowania inwestycji ochrony środowiska, [w:] Proces wdrażania rozwoju zrównoważonego w przedsiębiorstwie, red. T. Pindór , Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2005, s. 258-264.
35. Zarębska J., Bilans ekologiczny a LCA w świetle norm serii ISO 14000, [w:] Kapitał – informacja – jakość, red. J. Stankiewicz, Oficyna Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2005, s. 155-162.
36. Zarębska J., Ekologiczne i ekonomiczne aspekty gospodarowania odpadami opakowaniowymi w województwie lubuskim, Oficyna Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2013, s. 92-125.
37. Zarębska J., Niesformalizowane instrumenty edukacji ekologicznej stosowane na poziomie szkol- nictwa wyższego, [w:] Dylematy rozwoju edukacji w warunkach globalizacji, red. D. Fic, Oficyna Wyd. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2008, s. 91-101.